Tesislerde Duman Damperi Kontrolleri

Kış yaklaşıyor, binalarımızı soğuk geçecek aylara hazırlamaya başlamanın zamanı geldi demektir. Kış boyunca, sıcaklıklar donma noktasının altına düşebilir. Bu durum tesisin yağmurlama (sprinkler) sistemlerinin, su hatlarının, diğer yangın ve can güvenliği sistemlerinin donmasına neden olabilir. Sistemler tasarlandıkları şekilde çalışmayabilir. İtfaiye ekipleri yangın mahalline doğru ilerlemeye çalışırken buzlu yollar, hatalı park edilen araçlar sorun haline gelebiliyor. Bu nedenle, binalarınızın yangın ve can güvenliği sistemlerinin uygun şekilde kontrollerinin yapıldığından emin olmanız önemlidir.

Tesislerin yangın ve can güvenliği sistemlerinin, yangının yayılmasını önlemeye yardımcı olmak ve aynı zamanda bina sakinlerini güvende tutmak için tasarlanmış birçok yönü vardır. Bu sistemin bir kısmı binanın yangın ve duman damperleridir. Damperler genellikle gözden uzaktadır, bu da uygunsuzluk olasılıklarının diğer sistemlere göre daha yüksek olduğu anlamına gelir. Yangın ve can güvenliği uzmanları olarak, yangın damperi kontrollerinin önemini sık sık vurguluyoruz.

Dumanın Yayılmasını Önlemeye Yardımcı Olan Duman Damperleri İçin Ne Diyoruz ?

Yangın gibi duman da bir binanın içinden hızla ve kolayca yayılabilir. Duman yükselir, bu nedenle yayılmasının en hızlı yollarından biri binanın havalandırma sistemidir. Yangın sırasında duman solunması başlıca ölüm nedeni olduğundan; dumanın yayılmasını önlemek, tahliye sırasında bina sakinlerinin güvenliğini sağlamak için çok önemlidir.

Öyleyse, Dumanın Yayılmasını Önlemeye Yardımcı Olacak Duman Damperleri Tam Olarak Nasıl Çalışır ?

Duman damperleri, dumanın bölümler arasında geçişini önlemek için özel olarak tasarlanmış ve kanal sistemi ve hava transfer açıklıklarına monte edilmiştir. Duman damperleri, tipik olarak kanal sisteminde de bulunan bir duman dedektörü tarafından duman algılandığında çalışacaktır. Duman dedektörleri genellikle bir alarmın duman damperine bağlı bir aktüatöre bir sinyal göndereceği merkezi bir alarm paneline bağlanır. Aktüatör damperin içine veya dışına yerleştirilebilir. Duman damperleri elektrikle veya pnömatik uygulama ile kapatılabilir. Manuel olarak sıfırlanabilir; elektrikli veya pnömatik aktüatöre bir sıfırlama sinyali ile açılabilir.

Pnömatik Aktüatörler: Düzgün çalışması için hava kullanılır. Bazı durumlarda (yeterli hava ve/veya hava yolu yok ise) verim alamazsınız.

Elektrikli Aktüatörler: Enerji ve/veya enerji bağlantısı yok ise verim alamazsınız.

Bir yangın bariyeri ile aynı yerde bir duman bariyeri isteniyorsa, kombine yangın / duman damperleri de mevcuttur.

Duman damperlerinin nasıl çalıştığını anlamak, duman damperlerini kontrol etmenin neden yangın damperleri kadar önemli olduğunu daha iyi anlamanıza yardımcı olur. Dumanın bir koridoru veya merdiveni doldurması, katmanlaşması yalnızca birkaç dakika sürer. Dumanın yayılmaması için geçiş yolları kesilerek, belirli bir yerde tutulmalıdır. Alışveriş merkezi, hastane, havalimanı, endüstriyel veya eğitim tesisi olmanıza bakılmaksızın, binalarınızda duman damperlerinin düzenli olarak kontrollerinin yapıldığından emin olmak son derece önemlidir. Aksi takdirde, itfaiyeciler buzlu ve zorlu yolları aşmaya çalışırken, duman yayılmaya devam ederek bina sakinlerinin güvenli bir şekilde tahliyesini zorlaştırabilir.


Yangın ve Duman Damperleri, kompartımanlar için kritik öneme sahiptir. 

Duvar ve kanallardaki damperler yangını ve dumanı durdurur. Yangının yukarı doğru yayılmasını önlemek için tavanda; duvarlarda, koridorlarda (kaçış yolları) bulunur. 

Yağmurlama (Sprinkler) başlıkları, itfaiye ekipleri gelene kadar daha küçük bölmelerde yangını daha iyi kontrol edebilir. Ancak yangın yayılırsa, su basıncı ve debisi yetersiz kalabilir. Bu nedenle kompartıman, yapının korunması ve bina sakinlerinin tahliyesi için kritik öneme sahiptir.

Tesislerdeki duman damperi, bir binanın tüm yangın ve can güvenliği sisteminin önemli bir parçası olarak hizmet eder. Kanal sistemi boyunca dumanın yayılmasını sınırlamak ve önlemek için tasarlanmıştır. Ancak bunu yapabilmek için düzgün şekilde kurulmaları ve kontrollerinin yapılması gerekir. Damperlerin başarısız olma eğilimi olduğu için, düzenli olarak test ve kontrol edilmeleri gerekir. 

Damperleriniz En Son Ne Zaman Kontrol Edildi?

Yangın ve duman damperlerinin kontrolünün yapılmasının gerekliliği Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’te ve birçok uluslararası standartta belirtilmiştir. 

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik (BYKHY-2015);
‘’Duman Kontrolü
Duman kontrolünün esasları
MADDE 86- 
(2) Duman tahliye ağızları, daima açık olabileceği gibi, yangın sırasında otomatik olarak veya el ile kolaylıkla açılabilen mekanik düzenler ile de çalıştırılabilir. Bu tür mekanizmaların sürekli bakım suretiyle işler durumda tutulması mecburidir.’’ şeklinde ifade edilmiştir.

NFPA 80 Yangın Kapıları ve Diğer Açılan Koruyucular Hakkında Standart (2019 Baskısı);
‘’19.5* Periyodik Test.
19.5.1 Test Sıklığı.
19.5.1.1 Her bir damper, kabul testinden 1 yıl sonra test ve kontrol edilecektir.
19.5.1.2 Sağlık yapıları barındırmayan tesislerde dört yılda bir, ancak sağlık yapılarında altı yılda bir test ve kontrol edilecektir.’’ şeklinde ifade edilmiştir.

  • IMC section 606
  • IBC section 907
  • UL 864 Standard for Control Units and Accessories for Fire Alarm Systems 
  • UL 555 Standard for Fire Dampers 
  • UL 555S Standard for Smoke Dampers 
  • UL 555C Standard for Ceiling Dampers 
  • UL 263 Standard for Fire Tests of Building and Construction Materials 
  • NFPA 72 National Fire Alarm and Signaling Code 
  • NFPA 92 Standard for Smoke Control Systems 
  • NFPA 105 Standard for the installation of Smoke Door Assemblies and Other Opening Protectives 
     
Duman Damperi, Yangın Damperi, Duman Kontrolü, Duman Tahliyesi