Pasif Yangın Koruma ve Aktif Yangın Koruma Sistemleri Arasındaki Farklar Nelerdir ve Neden Önemlidir?

---

Havaların soğumaya başladığı bu günlerde,  yangından korunma sistemlerinizin soğuk havalarda doğru şekilde çalıştığından emin olmanın gerekli ve önemli olduğu anlamına geliyor. İki tür yangın koruma sistemi vardır: Aktif Yangın Koruma (AYK) ve Pasif Yangın Koruma (PYK). Olası yangın durumunda her iki sistemin de düzgün çalışması son derece önemlidir. Aktif ve Pasif Yangın Koruma Sistemleri, birbirlerinin alternatifi değil, olası bir yangında birlikte çalışması amaçlanmıştır. Ancak, aktif ve pasif yangın koruma arasındaki farklar konusunda bir takım kafa karışıklıkları olabiliyor. 

Aktif Yangın Koruma, olası yangın durumunda verimli bir şekilde çalışabilmesi için müdahale gerektiren bir sistem grubudur. Bu sistem grubu Elle Müdahale Sistemleri (Taşınabilir Yangın Söndürücü, Bina İçi Hortum Dolabı vb.) veya Otomatik Müdahale Sistemleri (Otomatik Sprinkler Sistemi, Otomatik Gazlı Söndürme Sistemi vb.) olarak uygulanabilir. Bu nedenle, bir tesiste ısı ve duman algılandığında, bir yangın alarmı, binanın içinde bulunanları uyaracak ve yangını aktif olarak söndürmek veya kontrol altına almak için çalışacaktır. Otomatik Sprinkler Sistemleri ve Taşınabilir Yangın Söndürücüler, itfaiyenin oraya ulaşana kadar yangının büyümesini önlemeye ve kontrol altına almaya yardımcı olur. İtfaiyeciler geldiğinde, yangını tamamen söndürmek için yangın söndürücüleri ve yangın hortumlarını kullanırlar.

Pasif Yangın Koruma, yapıyı yangına dayanımı yüksek duvar ve döşeme ile bölmelere (zonlara) ayıran ve bununla beraber yangının hızla yayılmasını önleyen, binada bulunan kullanıcıların kaçışı için süre kazandıran, yangına dayanımlı yapıları oluşturan sistemler grubudur. Damperler, binanın kanal sistemine ısının / dumanın yayılmasını önlemek için tesis kanallarında kullanılır. Yangın kapıları, binaları bölmelere ayırmaya yardımcı olurken, kullanıcıların kaçış yollarına geçmesine imkan verir. Yangın duvarları ve döşemeleri, binayı bölmelere ayırarak yangının odadan odaya yayılmasını engel olur. Döşeme, duvar  ve şaft geçişlerinde pasif yangın durdurucular  kullanılır. Geçiş yapan, Havalandırma kanalları, Busbar, Kablo tavası, Kablo merpeni, çoklu ve tek boru geçişlerinde yangın dayanımı sağlar. Birden fazla katlı binalarda, Acil Aydınlatma Sistemi, Acil Durum İşaretleme ve Yönlendirme Sistemi ise karanlık ve dumanlı merpenlerde, yollarda kullanıcıların kaçış ve boşaltma yollarını aydınlatmaya ve yönlendirmeye yardımcı olur.

Aktif ve Pasif Yangın Koruma Sistemleri, farklı olsalar da, bir yapının genel Yangın ve Can Güvenliği açısından oldukça önemlidir. AYK, yangını söndürmek veya kontrol altına almak için müdahale gerektiren sistemleri kullanırken, PYK ise ısı ve dumanın yayılmasını önlemeye yardımcı olan sistemleri kullanır. Sadece birinin çalıştığı durumda diğerini görmezden gelerek, bir sistemin diğerinden daha önemli olduğu anlamı hiçbir zaman çıkarılmamalıdır. Birlikte çalışarak yapının yangın güvenliğini sağlarlar. AYK sistemleri yangını söndürmek veya kontrol altına almak için harekete geçer, ancak her koşulda çalışmayabilir. Özellikle kış aylarında, Otomatik Sprinkler Sistemleri donmuş borular nedeniyle çalışmıyor, yolların buz tutması nedeniyle Bina Dışı Yangın Hortum Dolabı (Hidrant) Sistemleri donuyor. Bu tip durumlar itfaiyenin geç müdahalesine ve yangının büyümesini neden olmaktadır. 

Yaygın olarak kullanılan Aktif Yangın Koruma Sistemleri;

• Otomatik Sprinkler Sistemleri
• Otomatik Köpüklü Söndürme Sistemleri
• Otomatik Gazlı  Söndürme Sistemleri
• Otomatik Mutfak Davlumbaz Söndürme Sistemleri 
• Otomatik Su Sisi Söndürme Sistemleri
• Otomatik Kuru/Yaş Kimyasal Söndürme Sistemleri
• Bina İçi Yangın Hortum Dolabı Sistemleri
• Bina Dışı Yangın Hortum Dolabı (Hidrant) Sistemleri
• Köpüklü/Su Monitörü Sistemleri 
• Taşınabilir Yangın Söndürücüler 
• Su Püskürtme Sistemleri
• Sulu-Köpüklü Püskürtme Sistemleri

uygulama örnekleri olarak gösterilebilir.

PYK sistemleri, yapının içinde ısının ve dumanın yayılmasını önlemek için yapıları daha küçük bölmelere (kompartımanlara) ayırır. Bununla beraber kullanıcılara kaçış ve boşaltma (tahliye) için daha fazla süre kazandırır. Ancak, yangını tamamen söndürmez, sadece tek bir yerde tutulmasına yardımcı olur. Bu nedenle, bir binanın tamamen yangından korunmasını sağlamak için, hem AYK hem de PYK sistemleri birlikte çalışmalıdır.

Yaygın olarak kullanılan Pasif Yangın Koruma Sistemleri;

• Pasif Yangın Durdurucu Köpük
• Pasif Yangın Durdurucu Panel Sistemleri
• Pasif Yangın Durdurucu Tuğla
• Pasif Yangın Durdurucu Kelepçe, Sargı ve Bandajlar 
• Pasif Yangın Durdurucu Boya
• Pasif Yangın Durdurucu Harç
• Pasif Yangın Durdurucu Levha
• Pasif Yangın Durdurucu Mastik
• Pasif Yangın Durdurucu Yastık, Bloklar, Tıpalar
• Pasif Yangın Durdurucu Levha

İlave olarak;

• Yangın Kapıları
• Yangın Perdeleri
• Yangın Damperleri
• Yangın Bölmeleri (Zonlama), Kompartımanlama

uygulama örnekleri olarak gösterilebilir.